II.

Hér eru tvenn kimblabönd í hvárum helmingi.

Þessi eru in mestu kimblabönd:

61. Hræljóma fellr hrími, tími
hár vex of gram sára ára,
frost nemr, of hlyn Hristar, Mistar
herkaldan þröm skjaldar aldar.
Gullsendir brýtr grundar Hrundar
gunnveggs stöfum leggi hreggi.
Sóknvallar, spyr ek, svelli, elli,
svá skotnar þat, gotna þrotna.

Hér fylgir hverju vísuorði kimblaband.

Nú skal rita hrynjandi háttu. Þessi er inn fyrsti:

62. Tyggi snýr á ógnar áru,
undgagl veit þat, sóknar hagli,
yngvi drífr at hreggi hlífa,
hjörr vélir fjör brynju éli.
Vísi heldr of fjörnis foldir,
folk, skiptir svá boga driftum,
skúrum lýstr of hilmi hraustan,
hans fregnum styr, Mistar regni.

Hér er it fyrsta ok þriðja vísuorð aukit framan tveim samstöfum til háttarsetningar, en ef þær eru af teknar, þá er sem eftir dróttkvætt, en ór öðru ok fjórða vísuorði má taka málsorð þat, er tvær samstöfur fylgja, in fimmta ok in sétta í vísuorði, þá er þat orð ok dróttkvætt. Í hrynhendum háttum eru oftast átta samstöfur í vísorði, en hendingar ok stafaskipti fara sem í dróttkvæðum hætti. Þetta köllum vér dróttkvætt hrynjandi.

Nú skal sýna fleiri skipun háttanna. Er þessi hrynjandi kölluð trollsháttr:

63. Stála kenndi stökkvilundum
styrjar valdi rauðu falda,
rekkar stýrðu rétt til jarðar
roðnu barði, austan fjarðar.
Oddum renndi eljunstrandir
ýta ferðar hringa skerðir.
Hilmir stærði hvössu sverði
heila grundar meginundir.

Hér eru átta samstöfur í hverju vísuorði. Hér eru hluthendur í öllum orðum, ok fylgja þrjár samstöfur hverri hendingu, ok svá fara skothendur ok aðalhendingar ok stafaskipti sem í hrynhendu.

Þessi er einn hrynhendr háttr:

64. Vafði lítt, er virðum mætti,
vígrækjandi fram at sækja.
Skerðir gekk í skúrum Hlakkar
Sköglar serks fyr roðnum merkjum.
Ruddisk land, en ræsir Þrænda
Ribbungum skóp bana þungan.
Gunnarr skaut und gera fótar
grimmsetta il hjarna kletti.

Þetta er hrynhenda óbreytt.

Þetta er draughent:

65. Vápna hríð velta náði
vægðarlaus feigum hausi.
Hilmir lét höggum mæta
herða klett bana verðan.
Fleina lands fylkir renndi
fjörnis hlíð meginskíði,
öflugt sverð eyddi fyrðum
jöfri kennt, holdi fennta.

Í þessum hætti eru tíðast sjau samstöfur í hverju vísuorði, en hendingar ok stafaskipti sem í dróttkvæðum hætti, ok ef hér er ór tekin ein samstöfun fyrsta eða þriðja vísuorði, sú stendr næst inni fyrstu, þá falla hljóðin öll sem í dróttkvæðum hætti. Svá má ok af taka í öðru ok inu fjórða vísuorði ina sömu samstöfun, ok er þá þat dróttkvætt, ok verðr sumt eigi mjúkt.

Þenna hátt köllum vér munnvörp:

66. Eyddi úthlaupsmönnum
ítr hertogi spjótum.
Sungu stál of stillis,
stóð ylgr í val, dolgum.
Hal margan lét höfði
hoddgrimmr jöfurr skemmra.
Svá kann rán at refsa
reiðr oddviti þjóðum.

Hér er háttlausa í inu fyrsta ok þriðja vísuorði, en í öðru ok inu fjórða skothendur.

Nú er sá háttr, er kallaðr er háttlausa:

67. Ortak öld at minnum,
þá er alframast vissak,
of siklinga snjalla
með sex tögum hátta.
Sízt hafa veg né vellum,
er virðan mik létu,
á aldinn mar orpit,
þat er oss frami, jöfrar.

Í þessum hætti eru engar hendingar, en stafaskipti sem í dróttkvæðum hætti.

Nú eru saman settir í tveim kvæðum sex tigir hátta ok um fram þær átta greinir, er fyrst er skipat í dróttkvæðum hætti með málsgreinum þeim, er fylgja hættinum, ok eru þessir hættir allir vel fallnir til at yrkja kvæði eftir, ef vill.

Nú skal upp hefja it þriðja kvæði, þat er ort er eftir inum smærum háttum, ok eru þeir hættir þó margir áðr í lofkvæðum.

Hér hefr upp tögdrápulag:

68. Fremstr var Skúli -
Skala lof dvala.
Sem ek mildum gram
mærð fjölsnærða.
Meir skal ek stæri
styrs hróðr fyrir,
kærr var ek harra,
hers gnótt bera.

Hér er í öðru ok fjórða vísuorði fjórar samstöfur ok tvær aðalhendingar ok svá settr höfuðstafr sem í dróttkvæðu, en í fyrsta ok þriðja vísuorði eru ok fjórar réttar samstöfur ok in fimmta afkleyfissamstafa, þat er: ek eða af eða en eða er eða þvílikt. Þar eru ok skothendingar ok ein hljóðfylling við höfuðstafinn.

Þetta er annat töglag:

69. Kunn bjó ek kvæði
konungs bróður þjóð,
þann veit ek þengil,
þrenn fjölmennan.
Fram skal in fjórða
folkglaðs vaða
ljóss elds lagar
lofum friðrofa.

Svá ferr hér annat ok fjórða vísuorð sem í fyrra hætti, en it fyrsta ok þriðja vísuorð er hér hendingalaust, en tveir hljóðfyllendr við höfuðstaf sem í dróttkvæðu.

Þessi er inn þriði háttr, er vér köllum hagmælt:

70. Mitt er of mæti
margt lag bragar
áðr ókveðit
oddbraks spakan.
Hlýtr grams geta
greppr óhneppra
skýrr skrautfara.
skjöldunga ungr.

Í þessum hætti eru skothendingar í fyrsta ok þriðja vísuorði ok stafaskipti sem í dróttkvæðum hætti, en at öðru sem tögmælt. Í öllu töglagi er eigi rangt, þótt fimm samstöfur sé í vísuorði, er skammar eru sumar ok skjótar. Þat er tögdrápuháttr, at stef skal vera til fyrsta vísuorðs ok lúka því máli í inu síðasta vísuorði kvæðisins, ok er rétt at setja kvæðit með svá mörgum stefjamélum sem hann vill, ok er þat tíðast at hafa öll jafnlöng, en hvers stefjaméls skal stef upphaf ok niðrlag.

Nú er grænlenzki háttr:

71. Slóð kann sneiðir
seima geima
hnigfák Haka
hleypa greypa,
hinn er af hlunni
hesta festa
lætr leyfðr skati
langa ganga.

Hér er it fyrsta ok þriðja vísuorð svá sem hagmælt, en annat ok fjórða með aðalhendingum, ok eru tvær samstöfur aðalhendar ok endast báðar í einn staf.

Nú er inn skammi háttr:

72. Gull kná, greppar,
glóa, róa,
váss eru seggir
samir framir.
Eik má und jöfri
una bruna,
þá nýtr vísi
viðar skriðar.

Hér er it fyrsta ok þriðja vísuorð hendingalaust, en annat ok it fjórða sem grænlenzki háttr ok skemmri orðtökin.

Nú er nýi háttr:

73. Ræsir glæsir
Rökkva dökkva
hvítum rítum
hreina reina.
Skreytir hreytir
skafna stafna
hringa stinga
hjörtum svörtum.

Í þessum hætti eru í hverju vísuorði fjórar samstöfur, en tvær aðalhendingar ok lúkast í einn staf báðar ok engi afkleyfisorð.

Þetta er stúfhent:

74. Hafröst hristir
hlunnvigg tiggja,
borðgrund bendir
brimdýrs stýri.
Blá veit brjóta
byrskíð víði
böðharðr börðum
buðlungr þungan.

Í þessum hætti eru fjórar samstöfur í vísuorði, en hendingar og stafaskipti sem í dróttkvæðum hætti nema þat, at allar hendingar eru náhendar.

Þetta er náhent:

75. Hrinda lætr hniggrund
hafbekks snekkjur,
þá er falla, fleinþollr
frár, mál, stálum.
Hlumi lítr hergramr
hirðmenn spenna,
en ræði raungóð
rógalfs skjalfa.

Í þessum hætti eru fjórar samstöfur í vísuorði, ok er eigi rangt í inu fyrsta ok þriðja, þótt fimm sé. Þar eru skothendur. Í öðru ok inu fjórða eru aðalhendingar ok báðar saman ok in fyrri stýfð, en stafaskipti sem í dróttkvæðu

Þetta er hnugghent:

76. Hrannir strýkva hlaðin borð,
haflauðr skeflir,
kasta náir kjalar stíg
kalt hlýr söltum.
Svörtum hleypir svana fjöll
snjallmæltr stillir
hlunna [fram] of Haka veg
hríðfelld skíðum.

Hér er í fyrsta ok þriðja vísuorði sjau samstöfur ok hendingalaust, en rétt at stöfum. En annat ok it fjórða hefir fjórar samstöfur, en rétt at stöfum ok skothending ok oddhent ok stýfð in fyrri hending.

Nú er hálfhneppt:

77. Snyðja lætr í sólroð
snekkjur á Manar hlekk,
árla sér, ungr jarl,
allvaldr breka fall.
Lyfta kná of liði oft
lauki of kjalar raukn;
greiða náir glygg váð.
Greipum mæta dragreip.

Í þessum hætti eru sex samstöfur í vísuorði, en eigi er rangt, þótt verði fimm eða sjau. Í fyrsta ok þriðja vísuorði eru skothendur, en aðalhendingar í öðru ok inu fjórða í hvárum tveggja stað, in fyrri hending rétt í dróttkvæðu, en in síðari stýfð eða hneppt, þat er allt eitt.

Sjá háttr er alhnepptr:

78. Hrönn skerr, hvatt ferr,
húfr kaldr, allvaldr,
lá brýtr, lög skýtr,
limgarmr, rangbarmr.
Brátt skekr, byrr rekr,
blán vegg, ráskegg.
Jarl lætr almætr
ósvipt húnskift.

Í þessum hætti eru fjórar samstöfur í vísuorði ok tvær aðalhendingar ok lúkast báðar í einn staf ok allar hendingar hnepptar.

Þetta er Haðarlag:

79. Læsir leyfðr vísi
landa útstrandir
blíðr ok bláskíðum
barða randgarði.
Ern kná jarl þyrna
oddum falbrodda
jörð með élsnærðum
jaðri hrænaðra.

Í þessum hætti eru fimm samstöfur í vísuorði, en hendingar ok stafaskipti sem í dróttkvæðum hætti.

Nú eru þeir hættir, er runhendur eru kallaðir. Þeir eru með einu móti. Hverr háttr runhendr skal vera með aðalhendingum tveim ok í sínu vísuorði hvár hending.

Þessi er rétt runhenda:

80. Lof er flutt fjörum
fyr gunnörum,
né spurð spörum
spjöll, gram snörum.
Hefi ek hans förum
til hróðrs görum
yppt óvörum
fyr auðs börum.